Azərbaycanın Ermənistana iddiası ICJ-də iz buraxdı: “Azərbaycan türkləri etnik təmizləməyə məruz qaldı”.
Azərbaycan Ermənistanda yaşayan Azərbaycan türklərinə qarşı etnik təmizləmə siyasətinin həyata keçirildiyini bəyan edib. Azərbaycanın Ermənistana qarşı “İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya”nın pozulması ilə bağlı Beynəlxalq Məhkəməyə (BƏM) verdiyi iş üzrə Məhkəmənin yurisdiksiyasına dair dinləmələr davam edir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) məhkəmə orqanı olan ICJ-nin Niderlandın Haaqa şəhərindəki Sülh Sarayı şəhərciyində keçirilən dinləmələrdə Azərbaycan xarici işlər nazirinin müavini Elnur Məmmədov Ermənistanı Azərbaycan türklərinə qarşı etnik təmizləmə aparmaqda ittiham edib.
AZƏRBAYCAN TÜRKLƏRİNƏ QARŞI ETNİK TƏMİZLƏMƏ İDDİASI
Məmmədov Məhkəmə hakimləri qarşısında çıxışında deyib ki, “Ermənistan 1991-ci ildə qanunsuz işğalından sonra əvvəllər işğal etdiyi torpaqlarda azərbaycanlı əhaliyə və mədəniyyətə qarşı 30 ildir ki, etnik təmizləmə və bununla bağlı mədəni məhv kampaniyası həyata keçirir” deyib.
Ermənistanın Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının (BMT TŞ) bir çox qərarlarını açıq şəkildə pozduğunu deyən Məmmədov, “Ermənistan Azərbaycan türklərini öz ata-baba yurdlarından qovmaq, onların yerinə monoetnik erməni əhalisini gətirmək, azərbaycanlıların bu torpaqlara getməsinin qarşısını almaq üçün sistemli kampaniya həyata keçirib” dedi.
Ermənistanın Qarabağda bilərəkdən mina və bubi tələləri yerləşdirdiyini izah edən Məmmədov “Azərbaycanın təqdim etdiyi faktlar və sübutlar bu sistemli, irqi motivli kampaniyanın yalnız bir hissəsini təşkil edir” deyib.
Ermənistanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının bir çox qərarlarında öz qüvvələrini Azərbaycanın suverenliyi altında olan ərazilərdən “dərhal, tamamilə və qeyd-şərtsiz” çıxarmaq çağırışına əməl etmədiyini deyən Məmmədov Ermənistanın da beynəlxalq və insan haqları məhkəmələrinin qərarlarına zidd hərəkət etdiyini bildirib. Məmmədov təqdimatında izah edib ki, erməni irqçi hərəkatının əsas liderlərindən birinə çevrilən, yalnız erməni irqindən ibarət olan və Ermənistan ərazisindən kənar bölgələrə yayılmağı hədəfləyən Qaregin Njdenin monomilli dövlət ideologiyası getdikcə daha da güclənir. Bu gün Ermənistanda geniş yayılmış və görünən bu ideologiyanın Azərbaycan türklərinə qarşı olduğunu vurğulayıb.
AZƏRBAYCAN TÜRKLƏRİ ÖZ TORPAQLARINA QAYITMAQ İSTƏYİR
Erməni işğalına qədər Qarabağın bir çox məntəqələrində əhalinin əksəriyyətini Azərbaycan türklərinin təşkil etdiyini, lakin işğal zamanı bu vəziyyətin tərsinə çevrildiyini deyən Məmmədov Ermənistan tərəfindən qovulmuş Azərbaycan türklərinin öz torpaqlarına qayıtmaq hüququnu tələb etdiklərini bildirib.
Məmmədov bəyan edib ki, Ermənistan mina və bubi tələləri yerləşdirməklə Azərbaycan türklərinin öz ərazilərinə qayıtmasının qarşısını alıb.
Məmmədov Ermənistanın bilərəkdən Azərbaycana minaların olduğu xəritələri vermədiyini, Azərbaycan türklərinə qarşı nifrət və dezinformasiyanın qarşısını almadığını, günahkarları cəzalandırmadığını vurğulayıb.
Azərbaycanlı vəkillərdən biri olan Stiven Fietta Ermənistanın Azərbaycan türklərinə qarşı irqçi davranışlarını izah edib və bildirib ki, Ermənistan tərəfinin iddia etdiyinin əksinə olaraq, Məhkəmə yurisdiksiyaya malikdir və işi mahiyyəti üzrə araşdırmalıdır.
Fietta BƏM-in irqi ayrı-seçkiliyə dair konvensiya çərçivəsində sözügedən işə baxmağa səlahiyyətinin olduğunu vurğuladı və buna görə də ondan işin mahiyyəti üzrə Azərbaycanın Ermənistana qarşı iddialarının araşdırılmasını xahiş etdi.
Azərbaycanın hüquqşünasları, beynəlxalq hüquq professoru Stefan Talmon və professor Voqan Lou Ermənistanın etirazlarının hüquqi cəhətdən əsassız olduğunu izah edərək, Azərbaycanın Ermənistana qarşı qaldırdığı işin mövzu və vaxt baxımından Məhkəmənin səlahiyyətinə uyğun olduğunu bildiriblər.
Azərbaycanlı hüquqşünaslardan Samuel Vordsvort Ermənistanın müdafiə məqsədi ilə deyil, əksinə, Azərbaycan türklərinə qarşı irqçilik motivləri ilə mina yerləşdirdiyini və onların geri qayıtmasının qarşısını almaq üçün istifadə etdiyini bildirib.
Cenevrə Universitetinin beynəlxalq hüquq professoru Laurens Boisson De Chazournes Ermənistanın 1991-ci ildən Qarabağın işğaldan azad edilməsinə qədər olan müddətdə Azərbaycan türklərinin mədəni ünsürlərini qəsdən məhv etdiyini və bununla da ətraf mühitə ciddi ziyan vurduğunu vurğulayıb.
ERMƏNİSTAN İTTİHAMLARI RƏDD ETDİ
Dünən keçirilən iclasda erməni hüquqşünaslar BƏM-in mövzu və vaxt baxımından işə baxmaq səlahiyyətinin olmadığını bildirərək, Azərbaycan tərəfindən qaldırılan işin yurisdiksiyaya aid olmadığına görə xitam verilməsini istəyiblər.
Dinləmələr sabah Ermənistanın, aprelin 26-da isə Azərbaycanın təqdimatlarının ikinci raundundan sonra başa çatacaq.
İki ölkə bir-birinə qarşı eyni iddia qaldırıb. 2021-ci il sentyabrın 16-da Ermənistan “İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvi haqqında Beynəlxalq Konvensiya”nın pozulması ilə bağlı BƏƏ-də Azərbaycana qarşı iddia qaldırıb.
Ermənistanın Azərbaycana qarşı iddiaları 2020-ci ilin sentyabrında başlayan və 44 gün davam edən 2-ci Qarabağ müharibəsi və onun nəticələrini əhatə edir.
Azərbaycan 21 aprel 2023-cü il tarixində məhkəmənin yurisdiksiyasına dair ilkin etirazlarını bildirib və bu etirazlar üzrə qərar qəbul edilənədək işin mahiyyəti üzrə icraatının dayandırılmasını istəyib.
Məhkəmənin aprelin 15-19-da keçirilən və hər iki ölkənin yurisdiksiyasına dair şifahi ifadələrin alındığı dinləmələrdə Azərbaycan məhkəmənin yurisdiksiyasının olmadığını, Ermənistanın siyasi məqsədlər üçün iddia qaldırdığını bildirərək işi rədd edib. Lazımi məqbul şərtlərin yerinə yetirildiyini və onun BƏM-ə qarşı iddia qaldırma məqsədindən sui-istifadə etdiyini bildirib.
Bu gün başlayan dinləmələr 2021-ci il sentyabrın 23-də eyni müqavilənin pozulduğu iddiası ilə Azərbaycanın Ermənistana qarşı qaldırdığı iddia ilə bağlıdır.
Ermənistan 2023-cü il aprelin 21-də Azərbaycanın qaldırdığı iş üzrə məhkəmənin yurisdiksiyasına dair ilkin etirazlarını bildirib və bu etirazlar üzrə bu gün başlayan dinləmələr aprelin 26-da başa çatacaq.
Mənbə: TGRT