Fransada keçirilən növbədənkənar ümumi seçkilərdən təxminən 2 aya yaxın vaxt keçsə də və hökumət hələ də formalaşmayıb, prezident Emmanuel Makron parlamentdəki ən böyük siyasi qrup olan solçu Yeni Xalq Cəbhəsi (NFP) alyansının baş nazir namizədini təyin etməkdən imtina edib.
Fransanın ev sahibliyi etdiyi 2024-cü il Paris Olimpiadası zamanı dayandırdığı hökumətin qurulması prosesini ötən həftə Yelisey sarayında parlamentdəki partiya liderləri və siyasi qrupların nümayəndələrini qəbul edərək yenidən başlatan prezident Emmanuel Makron seçki nəticələrinə məhəl qoymamaqda günahlandırılır.
Bir sıra təmaslardan sonra yeni baş nazir təyin etməli olan Makron, ən çox yerə sahib olan 4 sol partiyanın yaratdığı Yeni Xalq Cəbhəsinin (NFP) rəhbərlik etdiyi hökumətin qurulmasına icazə vermədiyi üçün tənqidlərə səbəb oldu.
Makron “sabit və əhatəli çoxluq” hökumətinin qurulması üçün danışıqların davam etdiriləcəyini açıqlasa da, sol ittifaq Makronun istisna rəftarına reaksiya verir.
İyunun 9-da Avropa Parlamenti (AP) seçkilərində ifrat sağçıların qələbəsindən sonra siyasi arenaya “aydınlıq” gətirmək üçün milli assambleyanı buraxdığı növbədənkənar ümumi seçkilərdə Makron məğlub olsa da, heç bir partiya və ya ittifaq yox idi. Seçkilərdə 289 millət vəkilinə çata bilər, hökuməti qurmaq üçün mütləq çoxluq lazımdır.
Makronun 2027-ci ildə keçiriləcək prezident seçkiləri öncəsi yüksələn sağçı “təhlükə”yə qarşı önə keçmək və mərkəz seçiciləri öz ətrafına toplamaqla əlini gücləndirmək üçün təşkil etdiyi seçkilər Fransa tarixinin ən parçalanmış parlament masasını yaradıb.
İfrat sağçı partiyalar da seçkilərdə mandat sayını artırarkən, ittifaq quraraq seçkiyə girən solçu partiyalar 193 mandatla parlamentdəki ən böyük siyasi qrup oldu.
Seçkilərin nəticələrindən sonra hökumət qurmaq üçün danışıqları ləngidən Makron, yeni hökumət üçün “sabit çoxluq” tələb etməklə onun sol ittifaqının azlıq hökumətinə həvəsli olmadığına işarə etdi.
Digər tərəfdən, Makron ölkəsinin 26 iyul – 11 avqust tarixləri arasında ev sahibliyi etdiyi 2024 Paris Olimpiadaları zamanı yeni baş nazir təyin etməyəcəyini açıqlayıb.
Parlamentdəki ən böyük siyasi qrup olaraq hökumət qurmaq səlahiyyətinin veriləcəyini gözləyən sol ittifaq, Makronun solun ortaq baş nazir namizədi Lucie Castets-ə məhəl qoymaması münasibətini “demokratik çevriliş” kimi qiymətləndirib və sərt şəkildə tənqid edib.
Olimpiadadan sonra Makron ilk dəfə avqustun 23-də solçu siyasətçilərlə əlaqə saxlayıb və hökumət qurmaq üçün danışıqlara başlayıb, avqustun 26-da isə ifrat sağçı Milli Birlik (MN) və mərkəz sağçıların aparıcı simaları ilə görüşüb.
Bir sıra danışıqlardan sonra yeni baş nazir təyin edəcəyi gözlənilən Makron solçuların ortaq baş nazir namizədi Castets-in adını çəkməyib.
Dünən Yelisey Sarayından verilən açıqlamaya görə, Makron NFP ittifaqının ən böyük partiyası olan ifrat solçu “Yalmaz Fransa” (LFI) istisna olmaqla, hökumət danışıqlarının ikinci raunduna başlayacağını açıqlayıb və qalan sola çağırıb.
2022-ci il seçkilərindən bəri ölkəni 246 mandatla nisbi əksəriyyətlə idarə edən və etimadsızlıq təklifləri ilə yıxılan hökumətə sahib olan Makron öz parlament ittifaqı ətrafında hökumət qurmaq istəməsi ilə bağlı tənqidlərə də səbəb olub. Mərkəz sol partiyaların dəstəyini almaq üçün, seçkilərdən sonra uduzdu.
Makronun əvvəlki seçkilərdə də hədəf götürdüyü ifrat solçu LFI-nı masadan kənarda qoyaraq sol ittifaqı bölmək cəhdinə cavab olaraq LFI-nin aparıcı simaları prezidentin vəzifədən uzaqlaşdırılması üçün hüquqi prosesə başlayacaqlarını açıqladılar. Onları “seçkilərin nəticələrinə məhəl qoymadığı üçün antidemokratik çevriliş etməkdə” ittiham etdilər.
Sol ittifaqın baş nazirliyə namizədi Castets Makronun ona hökumətə başçılıq vəzifəsini verməməsi ilə bağlı deyib: “Prezidentin gözündə demokratiyanın heç bir dəyəri yoxdur” deyib.
Makronun “hakimiyyəti” əlində saxlamaq istəyi ilə bağlı Castets, “Həm prezident, həm baş nazir, həm də partiya sədri olmaq istəyən bir prezidentlə qarşı-qarşıyayıq” deyib.
Solçu ittifaqda yer alan Yaşıllar Partiyasının (EELV) lideri Marin Tondelier seçkilərdə qələbə qazanmasına baxmayaraq, solçu alyansa hökumət qurmaq vəzifəsinin verilməməsinə münasibət bildirib: “Seçkiləri oğurlayırıq” deyib.
Digər tərəfdən, Sosialist Partiyasının (PC) lideri Oliver For və Tondelier Makronun hökumət qurmaq üçün apardığı danışıqlarda iştirak etməyəcəklərini bildiriblər.
Milli Assambleyadakı ən böyük siyasi qrup 193 deputatla NFP və onun filiallarıdır, ikinci yerdə 166 deputatla Makronun hakim koalisiyası, 142 deputatla ifrat sağçı RN və onun tərəfdaşları gəlir.
Fransa konstitusiyasına görə, prezidentin istədiyi adamı baş nazir təyin etmək səlahiyyəti var, lakin siyasi ənənələrə görə, baş nazir ən çox səs toplayan partiya və ya alyansdan seçilir.
Mənbə: Haber Global